नगर सह्याद्री टीम : काही लोक विविध गोष्टींचा शोध घेत असतात. अनेक लोक या जगात असे आहेत कि जे सोन्याच्या शोधात असतात. ते काही खास उपकरणांद्वारे सोने काढण्यासाठी दूरवरच्या भागात जातात. काही लोक या अशा गोष्टींचे अगदी वेडे असतात. एका माणसाला अशीच आवड होती.
त्याला काही वर्षांपूर्वी एक भारी वजनाचा दगड सापडला. ही 2015 मधील गोष्ट आहे. ऑस्ट्रेलियाचा रहिवासी डेव्हिड हॉल मेलबर्नजवळील मेरीबरो रिजनल पार्कमध्ये मेटल डिटेक्टर वापरून सोन्याचा शोध घेत होता. मग त्याला एक तिथे दगड दिसला जो सामान्य दगडापेक्षा जड होता, लाल रंगाचा होता आणि पिवळ्या मातीत पडलेला होता.
हॉलला सोने सापडले असे भासले
होल यास वाटले की त्याला सोने सापडले आहे. मेरीबरो, जिथे होलला खडक सापडला, ते गोल्डफील्ड परिसरात आहे. डेव्हिड हॉलने खडक फोडण्याचा प्रयत्न केला. त्याने एक हातोडा, एक ड्रिल च्या साहाय्याने त्या खडकाला ऍसिडमध्ये बुडवले. पण काहीही झाले नाही. खडक त्याच्या आकारातच राहिला. त्यानंतर या व्यक्तीने हा खडक स्वतः जवळ ठेवला. अनेक वर्ष लोटल्यानंतर त्याला कळले की ते सोन्याहून अधिक मौल्यवान आहे.
कशाचा होता तो खडक ?
अखेरीस हॉल ने त्या खडकाचा परिचय करून घेण्यासाठी मेलबर्न संग्रहालयात घेऊन गेला. असे दिसून आले की हा खडक प्रत्यक्षात उल्का आहे. मेलबर्न म्युझियमच्या भूगर्भशास्त्रज्ञ डरमोट हेन्रीच्या म्हणण्यानुसार, हे उल्कापिंडाचे शिल्पित, मंद स्वरूप होते . हा खडक 4.6 अब्ज वर्षे जुना असल्याचा निष्कर्ष संशोधकांनी काढला.
1000 वर्षांपूर्वी पृथ्वीवर आले
जेव्हा सूर्यमाला बाल्यावस्थेत होती, तेव्हा ते वायू आणि धूळ यांचे फिरणारे वस्तुमान होते. हा विशिष्ट उल्का अवकाशात तरंगणाऱ्या लाखो अवकाश खडकांपैकी एक असू शकतो. 100 ते 1000 वर्षांपूर्वी ते जमिनीवर कोसळले असावे असा निष्कर्ष संशोधकांनी काढला.
हिऱ्यांपेक्षा जास्त मौल्यवान
ही उल्का सोन्यापेक्षा जास्त मौल्यवान आहे. होल यांना सापडलेली एक उल्का विकली तर त्यांना करोडो रुपये मिळू शकतात.
वजन किती आहे ?
या सापडलेल्या उल्काचे वजन 17 किलोपेक्षा जास्त आहे. ते सूर्यमालेचे वय, निर्मिती आणि रसायनशास्त्र (पृथ्वीसह) बद्दल संकेत देऊन वैज्ञानिकांना त्या वेळेत घेऊन जातात. काही ग्रहाच्या खोल अंतर्भागाची झलक देतात. काही उल्कापिंडांमध्ये सूर्यमालेपेक्षा जुने ‘स्टारडस्ट’ असते, जे तारे कसे तयार होतात आणि विकसित होतात हे दाखवतात.